TANRI’NIN VARLI?INI KANITLAMANIN (?SBÂT-I VÂC?B) KELÂM B?LG? TEOR?S? ?Ç?NDEK? YER?: K?DÎ ABDÜLCEBBÂR ÖRNE??

Tanr?’n?n varl??? kan?tlama (isbât-? vâcib) kelâm ilminin di?er tüm meselelerin kendisine dayand??? en ba?ta gelen gayesidir. Kelâmc?lar?n özelli?i in?a ettikleri bir bilgi teorisi ekseninde bunu ortaya koymaya çal??malar?d?r. Kelâmda mevcut, ma’dum, kadîm, muhdes, cevher, araz gibi ontolojik kavramlar?n daha genelde bilinenler (malumat) kümesinin unsurlar? olmas?ndan da anla??laca?? üzere kelamc?lar konusunu bilgiye konu olmak bak?m?ndan ele almaktad?rlar. Bu durum kelâmc?lara göre Allah’?n varl???n?n bilgisine (marifetgullah) ula?man?n epistemoloji meselesi oldu?unu koyar. makalede Mu’tezile kelam?nda önemli yeri olan K?dî Abdülcebbâr’?n (ö. 415/1025) varl???n? benimsedi?i nas?l ispat etmeye çal??t??? konulacakt?r. do?rultuda öncelikle K?dî’nin bilgiyi tan?mlad??? ve bu tan?m?nda kendisinden önceki kelâmc?lardan benze?ip farkl?la?t??? yerler al?nacakt?r. Ard?ndan edinme kaynaklar?n? “zorunlu” “iktisabi” türleri kapsam?nda tasnif etti?i Son olarak koydu?u teorisini akli delilere dayal?